Mỗi dịp Tết đến xuân về, không ít người Việt có thói quen tụ họp bạn bè, người thân để “chơi vài ván bài đầu năm lấy hên”. Thậm chí, có người quan niệm rằng thắng một chút tiền vào mồng 1 sẽ mang lại may mắn cả năm. Nhưng liệu hành động này có thật sự “lấy lộc” hay đang vô tình vi phạm pháp luật? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn làm rõ điều đó.
Chơi cờ bạc đầu năm mới – Tập tục hay hành vi vi phạm pháp luật?
Vui chơi ngày Tết là nét đẹp truyền thống, nhưng không ít người lại vô tình bước qua ranh giới pháp luật khi biến trò chơi may rủi thành hoạt động cờ bạc. Vậy đâu là giới hạn giữa phong tục và hành vi bị cấm?
Tập tục “lấy lộc” đầu năm – Ý nghĩa văn hóa
Trong đời sống văn hóa dân gian của người Việt, dịp Tết Nguyên Đán không chỉ là thời điểm sum vầy, mà còn là lúc diễn ra nhiều hoạt động mang đậm tính tâm linh và cầu may. Người dân thường quan niệm rằng, đầu xuân nếu làm điều vui vẻ, suôn sẻ thì cả năm sẽ hanh thông, thuận lợi. Vì vậy, các trò chơi như bầu cua tôm cá, tiến lên, cờ cá ngựa… thường được tổ chức trong không khí gia đình, bạn bè thân mật, tạo nên không gian vui xuân sôi động.
Nhiều người xem việc chơi bài đầu năm là hình thức giải trí nhẹ nhàng, “lấy lộc”, miễn là không ăn thua lớn hay có tính chất tổ chức. Tuy nhiên, dù xuất phát từ mong muốn tích cực, hành vi này nếu có yếu tố sát phạt bằng tiền hoặc hiện vật vẫn có thể bị coi là đánh bạc trái phép. Nếu không kiểm soát đúng mức, tập tục văn hóa này rất dễ vượt khỏi giới hạn pháp luật, dẫn đến những hệ lụy không đáng có.
Cờ bạc theo quy định pháp luật Việt Nam
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, “cờ bạc” là hành vi đánh bạc dưới bất kỳ hình thức nào có yếu tố ăn thua bằng tiền hoặc hiện vật. Điều này có nghĩa là, dù người tham gia chỉ bỏ ra một khoản tiền nhỏ—chẳng hạn vài chục nghìn đồng với lý do “lấy hên” đầu năm—nếu có yếu tố thắng thua liên quan đến tài sản, thì hành vi đó vẫn có thể bị xem là vi phạm pháp luật.
Pháp luật Việt Nam không phân biệt quy mô lớn hay nhỏ trong việc đánh giá hành vi đánh bạc; chỉ cần có sự thỏa thuận ăn thua bằng tài sản thì đã có thể cấu thành hành vi bị xử lý.
Các văn bản pháp lý điều chỉnh hành vi đánh bạc bao gồm:
- Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Điều 321: Quy định về tội đánh bạc, áp dụng trong các trường hợp có yếu tố cấu thành tội phạm như quy mô lớn, tái phạm hoặc sử dụng công nghệ cao.
- Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, Điều 28: Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự đối với các trường hợp đánh bạc trái phép nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định này là cần thiết để tránh biến những phút giải trí đầu năm trở thành vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng không đáng có đến bản thân và cộng đồng.
Các mức xử phạt khi chơi cờ bạc đầu năm
Việc đánh bạc đầu năm, dù chỉ mang tính “lấy hên” hay giải trí, vẫn có thể kéo theo hệ lụy pháp lý không mong muốn. Theo quy định hiện hành, người tham gia cờ bạc có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.
Xử phạt hành chính
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 28 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, cá nhân có hành vi đánh bạc trái phép nhưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính. Cụ thể:
- Mức phạt tiền: Từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với mỗi người vi phạm.
- Hình phạt bổ sung: Có thể bị tịch thu toàn bộ tang vật, tiền, hiện vật và các phương tiện được sử dụng để thực hiện hành vi đánh bạc.
Hình thức xử phạt hành chính này thường áp dụng đối với các vụ việc mang tính nhỏ lẻ, tự phát, không tổ chức chuyên nghiệp và chưa gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự công cộng.
Tuy nhiên, dù chỉ dừng lại ở mức vi phạm hành chính, việc bị xử phạt vì hành vi đánh bạc vẫn có thể gây ra hậu quả pháp lý đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín, danh dự cá nhân, mà còn có thể để lại tiền lệ bất lợi trong hồ sơ pháp lý của người vi phạm, gây khó khăn trong một số thủ tục hành chính, lao động hoặc xét duyệt lý lịch về sau.
Xử lý hình sự
Khi hành vi đánh bạc có yếu tố nghiêm trọng, ví dụ như tham gia với số tiền từ 5.000.000 đồng trở lên, hoặc người vi phạm đã từng bị xử phạt hành chính hoặc có tiền án về hành vi đánh bạc tương tự, thì hành vi đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Các hình phạt có thể áp dụng bao gồm:
- Phạt tiền: Từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
- Cải tạo không giam giữ: Tối đa 3 năm.
- Phạt tù: Từ 6 tháng đến 3 năm.
Đặc biệt, trong các trường hợp phạm tội có tổ chức, tái phạm nguy hiểm hoặc sử dụng mạng internet, mạng xã hội, hoặc phương tiện điện tử để tổ chức đánh bạc, mức phạt tù có thể lên đến 7 năm.
Việc tham gia vào các hành vi đánh bạc mang tính chất tổ chức hoặc sử dụng công nghệ để thực hiện sẽ bị xử lý nghiêm khắc hơn, bởi chúng có thể gây ảnh hưởng rộng rãi và đe dọa an ninh, trật tự công cộng.
Những trường hợp được phép chơi “có thưởng” hợp pháp
Không phải tất cả các hình thức “chơi có thưởng” hay có yếu tố ăn thua bằng tiền đều bị coi là vi phạm pháp luật. Trên thực tế, pháp luật Việt Nam cho phép một số hoạt động mang tính chất giải trí nhưng vẫn có yếu tố tiền thưởng, miễn là được tổ chức và quản lý theo đúng quy định. Cụ thể, các loại hình hợp pháp bao gồm:
- Xổ số kiến thiết do nhà nước phát hành
- Đặt cược thể thao được cấp phép (như đua chó, đua ngựa, bóng đá quốc tế)
- Các sòng bài (casino) dành cho người nước ngoài hoặc công dân Việt Nam đủ điều kiện.
Tuy nhiên, để tham gia những trò chơi này, người chơi bắt buộc phải đáp ứng một số yêu cầu nhất định: từ đủ 21 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, không bị nghiện các tệ nạn xã hội, và đặc biệt là chỉ được tham gia tại các địa điểm được cấp phép hoạt động theo quy định của pháp luật. Việc tuân thủ đúng những điều kiện này sẽ giúp người dân giải trí một cách lành mạnh, tránh rơi vào vi phạm không đáng có.
Lời khuyên đầu năm – “Lấy lộc” sao cho đúng luật
Tết Nguyên đán là thời điểm để đoàn tụ, sẻ chia niềm vui và khởi đầu một năm mới với nhiều điều tốt đẹp. Tuy nhiên, trong không khí tưng bừng ấy, việc “lấy lộc đầu năm” cũng cần được thực hiện một cách văn minh, đúng pháp luật để tránh những rắc rối không đáng có. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn “lấy lộc” đầu năm một cách hợp pháp và đầy ý nghĩa:
- Lì xì mừng tuổi cho trẻ nhỏ và người lớn tuổi như một lời chúc may mắn, sức khỏe và tài lộc.
- Hái lộc đầu xuân tại chùa hoặc đền với tâm thế cầu bình an, không mê tín thái quá.
- Tham gia trò chơi dân gian truyền thống (như kéo co, ném còn, bịt mắt bắt dê…) không kèm theo yếu tố cá cược hay ăn thua bằng tiền.
- Cầu chúc đầu năm, viết thư pháp, xin chữ hoặc tham gia các hoạt động văn hóa, lễ hội cộng đồng mang tính tinh thần và gắn kết.
Việc chơi cờ bạc đầu năm mới với mục đích “lấy lộc” có thể bị xử phạt nếu hành vi đó vi phạm các quy định của pháp luật. Dù số tiền nhỏ hay lớn, nếu có yếu tố ăn thua thì đều có thể bị xử lý hành chính, thậm chí hình sự. Vui xuân không quên tuân thủ pháp luật – đó mới là cách khởi đầu năm mới một cách may mắn, bình an và bền vững.